Heem
Dit woord doet wat ouderwets aan, één van de betekenissen is: (woon)plaats. Een afgebakend gebied waarover men kennis cq spullen vergaart, deze duidt en de kennis verspreidt onder de term heemkunde. Heemkunde kent vele aspecten, zoals geschiedkundig, aardrijkskundig, cultureel, bevolkingssamenstelling, dialect enz.
Heusdenhout behoort tot het heem waarvan de grenzen samenvallen met die van de vroegere Heerlijkheid en latere gemeente Ginneken en Bavel met als kerkdorpen Bavel, Ginneken en Ulvenhout en als kapeldorpen Galder, Heusdenhout en Strijbeek, waarin tal van buurtschappen waaronder Zandberg, Bolberg, Notsel en Tervoort.
Afbeelding: Uit een themapresentatie, het heem van Paulus van Daesdonck als grensregio.
Houden van
Twee simpele woorden die de affectie, de genegenheid, tussen personen aangeven. Maar men kan ook houden van andere dingen, bijvoorbeeld van een huisdier, het werk dat je doet of de hobby die je hebt. Ook van de eigen woonplaats, de stad, het dorp, het gehucht of de buurt waar men is geboren, is getogen of is gaan wonen kan men houden.
Jongeren met nog een heel leven voor zich zijn vaak gericht op hun toekomst. Hoe zal het op school gaan, wat kan ik later doen, wat ga ik verdienen en hoe kom ik aan een huis? Wat wil ik nog meer zien in de wereld?
Op middelbare leeftijd zijn de ervaringen en herinneringen talrijker en krijgt men meer aandacht voor het verleden. Het houden van het eigen heem, het zich verdiepen in hoe het er vroeger toeging, welke gebruiken er waren, wie er woonden of hoe het wegenpatroon er uit zag. Alles is met wat moeite in je eentje uit te zoeken. Het kan ook in verenigingsverband in een heemkundekring, een historische vereniging of erfgoedkring.
Paulus van Daesdonck (sinds 1975)
Is de naam waaronder de heemkundekring in het boven aangeven heem actief is. De naam is afkomstig van Pauwels van der Daesdonck die (waarschijnlijk) als eerste bewoner woonde op een door een gracht omgeven hofstede in de Daesdonckse Tiend aan de linkeroever van de Mark onder Galder. Van 1344 tot 1364 was Pauwels leenman van Jan II van Polanen (1325-1378), Heer van Breda.
Activiteiten
‘Brieven van Paulus’ is de naam van de periodiek die de heemkundekring een viertal keren per jaar laat verschijnen waarin aan het heem gerelateerde onderwerpen worden behandeld. Daarnaast worden er lezingen verzorgd over relevante onderwerpen en excursies en fietstochten georganiseerd. Diverse werkgroepen zijn actief om de vitaliteit van de vereniging op peil te houden. Er worden gedachtenisprentjes/’bidprentjes’ verzameld en toegankelijk gemaakt en een database onderhouden waarvan de gegevens komen uit (voormalige) bevolkingsregisters. Een digitale nieuwsbrief houdt alle leden op de hoogte.
Museum (sinds 1986)
In 1986 is een eigen museum opgericht en ingericht in een voormalig boerderijtje aan de Pennendijk 1 in Ulvenhout. Natuurlijk zijn aspecten uit het verleden terug te halen door boeken, tekeningen, lezingen, foto’s, artikelen, kranten en verhalen van oude mensen, maar niets spreekt zo aan als het bekijken van artikelen die in het verleden functioneel waren, door (voor)ouders dagelijks werden gebruikt en waarop hun gebruikssporen nog zichtbaar zijn.
Naast de thematisch geordende vaste museumstukken vinden in de voormalige stal wisseltentoonstellingen plaats.
Lidmaatschap
Om een vereniging in stand te houden zijn, ondanks de inzet van vele gemotiveerde vrijwilligers, uiteraard financiële middelen nodig. Het lidmaatschap voor het gehele gezin is momenteel €22,50 per jaar, dat is nog minder dan twee kwartjes per week. Kiest men voor automatische afschrijving dan is het zelfs minder dan vier dubbeltjes per week.
U kunt zich aanmelden via de site: www.paulusvandaesdonck.nl, langskomen in het museum aan de Pennedijk 1 in Ulvenhout kan ook. Het museum is elke eerste zondag van de maand en elke woensdagmiddag tussen 14.00 en 16.00 uur geopend.
Foto's: ga met uw cursor/muis op de afbeelding staan om het bijschrift te lezen.
Editie 122 - dec 2025 - geschreven door: Heemkundekring Paulus van Daesdonck
