Uit Heusdenhouts Historie 48

Inleiding

De gevolgen vanwege de annexaties van Heusdenhout in 1942 en 1961 door Breda zijn al eens aangestipt. Deze waren voor elke familie verschillend. Voor hen die een bedrijf hadden, voornamelijk boeren en tuinders, waren de gevolgen vooral heftig. Zij moesten hun grond en bedrijfsgebouwen, die soms al generaties in de familie waren, afgeven, hun bedrijf beëindigen of elders opnieuw opbouwen.

Jo en Rinus met 2 kinderen van de buren in  Heusdenhout.

Volgende generatie

Annexaties raken niet alleen de ouders, maar tevens hun kind of kinderen die gehoopt hadden om het bedrijf te zijner tijd op dezelfde plaats voort te zetten.

In dit artikel staat Frans Sterkens centraal. Frans, op 25 juli 1931 te Heusdenhout geboren als derde kind van Frans Sr (*23-3-1882 en †2-3-1962) en moeder Francisca (*2-10-1895 en †22-5-1965), wilde verder als tuinder. Het gezin woonde aan de Heusdenhoutsestraat in het deel dat al op 1 januari 1942 Breda werd.

Met als titel “Opa vertel eens” heeft Frans jr zijn levensverhaal in 167 blz. beschreven. Het verhaalt zijn verleden in de vorm van antwoorden op vragen die hem door zijn kleinkinderen werden gesteld, verluchtigd met foto’s, tekeningen en verhaaltjes.

Jeugdtijd in Heusdenhout

Frans volgde de Pius X-lagere school aan de Driesprong, deze duurde zes leerjaren voor hen die naar een volgende school (ambachtsschool, mulo, hbs) zouden gaan en acht jaar voor hen die direct gingen werken. Zo’n dag begon om acht uur met een mis in de kerk, tussen de middag naar huis en om half twee startten de middaglessen. Aanvankelijk werd er ook op woensdagmiddag les gegeven, dat werd later een vrije middag. Na de lessen op zaterdagochtend begon het weekend. Na schooltijd was het de nette kleren uitdoen, thuis meewerken op de akker en soms spelen met buurkinderen. Zoals op de ‘witte bergen’, de hopen geel zand die door het verleggen van het Leike waren ontstaan. De Tweede Wereldoorlog maakte Frans als kind bewust mee. Als 14 jarige kwam hij in 1945 van de lagere school.

Werk en opleiding

Direct na de lagere school ging Frans werken bij tuinder Mathijssen in Boeimeer. Daar was hij het eerste jaar intern met lange werktijden van ’s ochtends 6 tot ’s avonds 8 uur, in het koude jaargetijde was Frans eerder klaar. Het eerste jaar verdiende hij 7,50 gulden per week en het tweede jaar 12,50. Na zijn aandringen mocht Frans in 1948 naar de Middelbare Tuinbouwschool, later behaalde hij ook zijn middenstandsdiploma. Frans bleef thuis werken, hij kreeg vrijstelling van de militaire dienstplicht, zijn vader was in 1950 immers al 68 jaar.


Begin vijftiger jaren ontwikkelde Breda het in 1942 verworven gebied, Frans was betrokken bij de afwikkeling van huis en tuinderij. De familie verhuisde naar Molenschot.

Zelfstandig

In 1951 kreeg Frans verkering met Jo uit Prinsenbeek en ging op zoek naar een plek om als zelfstandig tuinder te kunnen werken. Zijn zoektocht leidde hem naar Aalsmeer, Bavel, Bergen op Zoom, Ginneken en Hilversum. Tilburg ontwikkelde in 1954 een tuinbouwgebied in de Witsie met 13 kavels en bracht zo’n 300 inschrijvingen terug naar 28. Zij kregen een intakegesprek en aan Frans en Jo werd een kavel toegewezen.

Van pionieren naar succes

Uit de restanten van gesloopte kippenkooien uit Heusdenhout bouwde Frans er in 1956 een noodwoning. Het paar trouwde in 1957 en bouwde daarna een definitief huis. Aanvankelijk begon Frans met groenteteelt onder platglas, er werd een rolkas gebouwd. Een tweede kas volgde en Frans begon met de teelt van perkplanten. In de jaren zeventig volgde een derde en vierde kas. Gedurende een jaar of vijf leverde hun bedrijf ook perkplanten aan de Efteling. In 1989 werden de bedrijfsactiviteiten beëindigd.

 

foto 1: De boerderij van de familie Sterkens; nabij de kippenkooi vlnr vader, moeder en Frans.
foto 2: 1944 net na de bevrijding, (buur)kinderen bij het voetbalveld van de 3 Hoefi jzers, Frans onder de pijl.
foto 3: Iedereen werd ingeschakeld (moest helpen) tijdens het plukseizoen.
foto 4: Het verlegde Leike, de acaciaboom -destijds aan het eind van onze akker- staat nu nabij de Michaelkerk.
foto 5: Frans was ook lid van de verkenners aan de Driesprong.
foto 6: Het gezin van Frans en Jo Sterkens.
foto 7: In de Witsie werd begonnen met groenteteelt ook onder platglas.
foto 8: Perkplanten uit de kassen klaar voor verzending.

Editie 121 - sept 2025 - geschreven door: Heemkundekring Paulus van Daesdonck